Bu Yönerge Siirt Üniversitesi Senato'sunun 29.05.2024 tarih ve 2024/06-05 sayılı kararı ile kabul edilmiştir.
T.C.
SİİRT ÜNİVERSİTESİ
KÜTÜPHANE VE DOKÜMANTASYON DAİRE BAŞKANLIĞI YÖNERGESİ
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
Amaç:
MADDE 1- (1) Bu Yönerge, Siirt Üniversitesi Kütüphane ve Dokümantasyon Daire Başkanlığı, Merkez Kütüphane ve Birim Kütüphanelerinin örgütlenmesini, çalışan personelin görev, yetki ve sorumluluklarını; kullanıcıların kütüphane hizmetlerinden yararlanmalarına dair usul ve esasları düzenlemektedir.
Kapsam:
MADDE 2- (1) Bu Yönerge, Siirt Üniversitesi bünyesinde bulunan bütün kütüphaneleri kapsar.
Dayanak:
MADDE 3- (1) Bu Yönerge, 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu’nun 14 üncü maddesine dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar:
MADDE 4- (1) Bu Yönergede geçen;
a) Üniversite: Siirt Üniversitesi’ni,
b) Rektör: Siirt Üniversitesi Rektörünü,
c) Rektörlük: Siirt Üniversitesi Rektörlüğünü,
d) Daire Başkanı: Siirt Üniversitesi Kütüphane ve Dokümantasyon Daire Başkanını,
e) Daire Başkanlığı: Siirt Üniversitesi Kütüphane ve Dokümantasyon Daire Başkanlığını,
f) Merkez Kütüphane: Siirt Üniversitesi Kütüphane ve Dokümantasyon Daire Başkanlığı
Merkez Kütüphanesini,
g) Birim Kütüphaneleri: Siirt Üniversitesine bağlı Fakülte, Yüksekokul, Enstitü ve diğer birimlerde bulunan kütüphaneleri,
h) Bilgi Kaynakları (Koleksiyon): Kütüphanede basılı ve elektronik ortamda bulunan bilgi kaynaklarını (Kitap, dergi, tez, rapor, harita, atlas, cd, dvd, slayt, film, vb.),
i) Kullanıcı: Üye olsun ya da olmasın, kütüphane hizmetlerinden yararlanmak isteyen kişileri,
j) Kütüphaneci: Lisans eğitimini üniversitelerin Bilgi ve Belge Yönetimi, Kütüphanecilik, Dokümantasyon ve Enformasyon veya Arşivcilik bölümlerinden tamamlamış ve bu kadroya atanmış personeli,
k) ILL (Inter library loan ): Kütüphaneler arası ödünç verme sistemini,
l) Dış Kullanıcı: Siirt Üniversitesi mensubu olmayıp, araştırma için kurum dışından kütüphane kullanıcılarını,
m) Bireysel Oda: Öğretim elemanları, lisansüstü ve lisans öğrencileri için özel olarak ayrılmış bireysel çalışma odalarını,
n) Otomasyon: Kütüphane otomasyon sistemini,
o) Kütüphane Komisyonu: Rektör tarafından görevlendirilen yönetim, örgütlenme ve meslek sorunlarını çözmede Rektörlüğe yardımcı olan, beş (5) kişiden oluşan danışma kurulunu ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Kuruluş, Örgütlenme ve Yönetim
Kuruluş Amaçları:
MADDE 5- (1) Üniversitemizin eğitim-öğretim ve araştırma faaliyetlerini desteklemek için; gerekli bilgi kaynaklarını sağlamak, düzenlemek, geliştirmek ve çağın gerektirdiği şekilde Üniversitemiz öğretim elemanları, öğrencileri, personeli ve diğer araştırmacıların hizmetine sunmaktır.
(Örgütlenme) Kuruluş Şekli:
MADDE 6- (1) Üniversitedeki kütüphane hizmetlerinin, tek bir merkezi kütüphane sistemiyle örgütlenmesi ve yürütülmesi esastır. Merkez kampüsün bulunduğu yerleşim alanı dışındaki diğer kampüsler için belirlenen çerçevede birer birim kütüphanesi kurulabilir. Bölümler ve daha alt düzeydeki birimler için ayrı ayrı kütüphaneler kurulamaz.
Yönetim:
MADDE 7- (1) Üniversitedeki kütüphane hizmetleri, bu Yönerge hükümleri çerçevesinde Daire Başkanlığı ve Şube Müdürlükleri tarafından düzenlenir ve yürütülür.
Daire Başkanlığı ve Görevleri
MADDE 8- (1) Daire Başkanı, lisans mezunu kişiler arasından atanır, ilgili kanun ve düzenlemeler çerçevesinde aşağıda belirtilmiş olan görevleri yapar.
a) Kütüphane ve Dokümantasyon hizmetlerinin aksamadan yürütülebilmesi için gerekli mevzuat çalışması (yönetmelik, yönerge, uygulama esasları gibi), plan ve programı hazırlayarak ve bu süreçte ilgili prosedürleri tamamlayarak Rektörün onayından sonra uygulanmasını sağlamak.
b) Kütüphaneye atanacak veya görevlendirilecek personel konusunda Rektörlüğe görüş bildirmek ve yeterli kadroyu oluşturarak iş bölümü yapmak, personeli üzerinde genel eğitim ve denetim görevini yapmak.
c) Üniversitenin eğitim-öğretim ve araştırma niteliği, kütüphane kullanıcılarının talepleri, ilgili kütüphane personelinin görüşleri doğrultusunda oluşturulan koleksiyon geliştirme politikası çerçevesinde her yıl yurt içi ve yurt dışından sağlanacak her türlü bilgi kaynağını belirlemek. Bu materyallerle birlikte, kütüphane hizmetlerinin en iyi şekilde yürütülebilmesi için gerekli kırtasiye, araç-gereç, malzeme, bakım-onarım ve diğer giderleri göz önünde bulundurarak bütçe taslağı hazırlayıp Rektörlüğe sunmak.
d) Birimler tarafından yapılan bilgi kaynağı istekleri, ilgili kütüphane personeli tarafından tespit edilmiş kitaplar, süreli yayınlar, elektronik yayınlar ve diğer kütüphane materyallerinin alımları ile ilgili olarak; koleksiyon geliştirme politikaları çerçevesinde, birimler arasında denge ve öncelikler konusunda ilgili kütüphane personelinin görüşleri de göz önüne alınarak Rektörlüğe önerilerde bulunmak.
e) Eğitim-öğretim ve araştırma için gereken bilgi ve belge ihtiyaçlarını karşılamak üzere; yurt içinden ve dışından kitap, süreli yayın, tez, elektronik yayınlar ( e-kitap, e-dergi, e- tez, CD-ROM, veri tabanları vb.), mikrofilm, görsel-işitsel materyaller vb. sağlamak. Sağlanan bilgi kaynaklarını sistematik bir şekilde düzenleyerek araştırmacıların kullanımına hazır hale getirmek; bağlantılı olarak kütüphane hizmetlerini düzenlemek, yürütmek ve denetlemek.
f) “Teknik Hizmetler”, “Kullanıcı Hizmetleri” ve “ İdari Hizmetler” in standardizasyonunu sağlamak ve denetimini yapmak.
g) Bilgi ve Belge Yönetimi alanındaki gelişmeleri izleyerek yeni teknolojilerin kütüphanede kullanılmasını sağlamak.
h) Merkez ve birim kütüphanelerin uyum ve işbirliği içinde çalışmasını sağlamak, bu amaçla mesleki kurslar açmak, eğitim programları düzenlemek.
i) Bilimsel araştırmaları kolaylaştıracak çalışmalar ve yayınlar (bibliyografya, katalog, vb.) yapmak.
j) Üniversitelerin Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümleri, Dokümantasyon, Enformasyon, Arşivcilik, Tıbbi Dokümantasyon ve Sekreterlik, Büro Yönetimi ve Sekreterlik (vb.) öğrencilerinin zorunlu staj ve uygulama programlarının yürütülmesine yardımcı olmak.
k) Kütüphane hizmetleri hakkında her yıl ayrıntılı bir faaliyet raporu hazırlamak ve Rektörlüğe sunmak.
l) Mesleki alanda düzenlenen seminer, sempozyum, konferans (vb.) toplantılara katılarak yenilikleri takip etmek ve mesleki organizasyonlarda Siirt Üniversitesi Kütüphanesini temsil etmek.
m) Bu Yönerge uyarınca görev alanına giren ve kütüphane hizmetlerinin gerektirdiği diğer çalışmaları yapmak.
n) Kütüphane sistemleri ile hizmet verme şartları hakkında kullanıcılara bilgilendirme eğitimleri düzenlemek.
Şube Müdürlüğü ve Görevleri
MADDE 9- (1) Şube Müdürü, lisans mezunu kişiler arasından atanır ve aşağıdaki görevleri yapar.
a) Kütüphane hizmet birimlerinin çalışmaları ile ilgili olarak; Bilgi ve Belge Yönetimi kuralları çerçevesinde ve standartlara uygun bir şekilde, etkili ve verimli hizmetler sunabilmek için gerekli her türlü planlama, organizasyon, geliştirme ve denetleme faaliyetlerini yürütmek.
b) Üniversite faaliyet raporu için ya da istenildiğinde kütüphane faaliyetleri ile hizmetlerin daha iyi yürütülmesi ve geliştirilmesi çerçevesinde, kapsamlı bir rapor hazırlayarak Daire Başkanlığı’na sunmak.
Kütüphaneci ve Görevleri
MADDE 10- (1)Kütüphaneci Bilgi ve Belge Yönetimi, Kütüphanecilik, Dokümantasyon ve Enformasyon veya Arşivcilik bölümleri mezunu kişiler arasından atanır.
a) Kütüphane hizmetlerine ilişkin mesleğinin gerektirdiği teknik iş ve işlemleri yürütür.
b) Kütüphanecilik alanındaki mesleki gelişmeleri izler, bu doğrultuda yurtiçinde veya yurtdışında mesleki eğitim ve toplantılara katım sağlar.
c) Bu yönergede öngörülen kütüphane hizmetlerinin yürütülmesine ilişkin olarak kütüphane yöneticileri tarafından verilecek görevleri yerine getirir.
Kütüphane Komisyonu ve Görevleri
MADDE 11- (1) Gerekli görülmesi halinde Rektör tarafından belirli süreler için “Kütüphane Komisyonu” oluşturulabilir. Komisyon, Kütüphaneden sorumlu Rektör yardımcısı başkanlığında, 3 (üç) öğretim üyesi ve Daire Başkanından oluşur. Daire Başkanı daimi üyedir. Komisyonun üyeleri, çalışma şekli ve sorumlulukları Rektör tarafından belirlenir. Komisyonun sekreterlik hizmetleri Daire Başkanlığı’nca yürütülür.
Kütüphane Komisyonunun Görevleri
a) Kütüphanelerce verilen hizmetleri izlemek ve bu hizmetlerin geliştirilmesi için önerilerde bulunmak.
b) Daire Başkanlığı tarafından hazırlanmış olan yıllık faaliyet raporunu incelemek, bu faaliyetlere ilişkin görüş bildirmek ve önerilerde bulunmak.
c) Daire Başkanlığınca hazırlanan bütçe taslağını incelemek ve konu ile ilgili görüş bildirmek.
d) Satın alınacak, abone olunacak veya bağış olarak sağlanacak bilgi kaynakları için uygulanacak esaslar hakkında görüş bildirmek ve önerilerde bulunmak.
e) Rektör tarafından verilen diğer görevleri yerine getirmek.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Kütüphane Hizmetleri
Kütüphane Hizmetleri
MADDE 12- (1) Merkez kütüphane hizmetleri “Teknik Hizmetler”, “Kullanıcı Hizmetleri” ve “ İdari Hizmetler” olmak üzere üç bölümde yürütülür. Daire Başkanı, bu üç hizmet gurubunun altında yeni hizmet birimleri oluşturabilir ya da alt hizmet birimlerinin bağlı oldukları üst hizmet birimlerini değiştirebilir.
Teknik Hizmetler:
MADDE 13- (1)
Teknik Hizmetler, bütün kütüphane materyallerinin (Kitaplar, süreli yayınlar, elektronik yayınlar, görsel-işitsel materyaller vb.) seçiminden, kullanıcıya sunulacak duruma getirilmesine kadar geçirdiği işlemlerin tamamını kapsar. Teknik hizmetleri oluşturan temel servisler:
1- Koleksiyon Geliştirme, Sağlama ve Taşınır İşlemleri Servisi,
a) Koleksiyon geliştirme-sağlama hizmetleri,
b) Tahakkuk işlemleri,
c) Taşınır işlemleri (kayıt, takip ve sayım),
d) Birim Kütüphaneleri destek ve koordinasyon,
2- Kataloglama ve Sınıflama Hizmetleri Servisi,
a) Kütüphane otomasyon programı ile ilgili işlemler,
b) Kataloglama ve sınıflandırma işlemleri,
c) Kitap sırtı işlemleri; kaşe, güvenlik, etiket, barkod işlemleri,
3- Süreli Yayınlar Servisi,
a) Koleksiyon geliştirme ve sağlama işlemleri,
b) Kayıt ve takip işlemleri,
c) Yararlandırma ve ödünç verme işlemleri,
4- Elektronik Yayınlar Servisi
a) Veri tabanları, E-kitaplar, E-dergiler,
-Seçme, deneme ve değerlendirme çalışmaları,
-Abonelik, satın alma ve bağlantı işlemleri,
-Duyuru, takip, erişim, denetleme ve istatistik işlemleri,
b) Elektronik belge sağlama hizmetleri,
c) Web sayfası hizmetleri,
5- Görsel- İşitsel Materyaller (Multimedya) Servisi,
a) Koleksiyon geliştirme ve sağlama işlemleri,
b) Kayıt ve koruma işlemleri,
c) Yararlandırma hizmetleri,
Kullanıcı Hizmetleri:
MADDE 14- (1)
Kullanıcıların bilgi kaynaklarından etkin ve verimli bir şekilde yararlandırılması için gerekli her türlü düzenleme ve çalışmaların yapılmasını kapsar. Kullanıcı ve bilgi hizmetlerini oluşturan temel servisler:
1- Tanıtım, Yararlandırma ve Kullanıcı Eğitimi Servisi,
a) Kütüphane hizmetleri tanıtımı,
b) Kullanıcı eğitimi hizmetleri,
c) Danışma hizmetleri,
d) Yararlandırma, okuyucu salonu kontrol ve denetimi,
e) İnternet hizmetleri,
2- Ödünç Verme Servisi,
a) Üye kaydı işlemleri,
b) Ödünç verme, süre uzatımı, ayırtma (rezerv) işlemleri,
c) İade ve gecikme cezası işlemleri,
d) Üyelik iptali ve ilişik kesme işlemleri,
3- Fotokopi ve Çıktı Hizmetleri Servisi,
a) Fotokopi hizmetleri,
b) Bilgisayar çıktısı verme hizmetleri,
4- Kütüphaneler Arası İşbirliği Hizmetleri Servisi,
a) Kütüphaneler arası ödünç verme hizmetleri,
b) Basılı ve elektronik belge sağlama hizmetleri,
c) Diğer hizmetler,
İdari Hizmetler:
MADDE 15- (1) İdari Hizmetler:
1. Sekreterlik, yazı işleri ve arşiv hizmetleri,
2. İnsan kaynakları yönetimi,
3. Stratejik planlama, istatistik, raporlama ve değerlendirme,
4. Bütçe planlaması çalışmaları
5. İhtiyaç maddeleri, araç-gereç ve malzeme temini,
6. Bina temizlik, peyzaj, bakım ve onarım ve tamirat işleri,
7. Güvenlik, yönlendirme ve vestiyer hizmetleri,
8. Bilgisayar ve donanımlarının bakımı, takibi ve onarımlarının yaptırılması,
9. Ciltleme ve onarım hizmetleri,
10. Diğer hizmetler
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Kütüphaneden Yararlanma ve Ödünç Verme Kuralları
MADDE 16- (1)
Yararlanma:
a) Öncelikle kütüphaneden Üniversitemizin öğretim elemanları, idari personeli ve öğrencileri yararlanırlar. Üniversite dışından gelen kullanıcılar ise, Daire Başkanlığı’nın izniyle kütüphaneden yararlanabilirler.
b) Kullanıcılar, bu Yönergenin 18inci maddesinde belirtilen kurallara uymak zorundadırlar. Kurallara uymayan ve uyarıları dikkate almayan kullanıcılar, tutanakla tespit edilir ve kütüphane dışına çıkarılır. Aynı nedenlerle ikinci kez uyarılan kullanıcılar kütüphane hizmetlerinden bir gün süreyle yararlandırılmazlar.
c) Ödünç alma işlemlerini yaptırmadan materyalleri kütüphane dışına çıkarma girişiminde bulunanlar, güvenlik sistemi ile tespit edilir ve haklarında tutanak tutulur. Aynı kişilerin ikinci defa benzer girişimde bulunması halinde yeni tutanak düzenlenir ve genel hükümler uyarınca işlem yapılır.
d) Sadece Üniversitemiz öğretim elemanları, idari personeli ve öğrencileri ödünç verme hizmetlerinden yararlanabilir. Ödünç verme hizmetinden faydalanan kullanıcılar bu Yönergeden kaynaklanan yükümlülükleri kabul etmiş sayılırlar. Üniversite dışından gelen araştırmacılar kütüphane kaynaklarını yalnızca kütüphane içerisinde kullanabilirler.
e) Diğer üniversitelerin öğretim elemanları ve öğrencileri ise, “üniversite kütüphaneleri arası işbirliği” çerçevesinde, kendi üniversite kütüphanesi aracılığı ile ödünç verme hizmetlerinden yararlanabilirler.
f) Kullanıcı, bilgi kaynaklarından yararlanırken 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’na uymakla yükümlüdür. Kullanıcı, bu maddeye muhalefetinden dolayı Üniversite’ye hiç bir hukuki sorumluluk yükleyemez.
g) Kütüphane hizmetlerinden yararlanma ücretsizdir.
Kütüphaneler Arası Ödünç Verme
MADDE 17- (1) Kütüphaneler arası ödünç verme kuralları aşağıda belirtilmiştir.
a) Üniversitemizin akademik, idari personeli ile yüksek lisans ve doktora öğrencilerinin acil ihtiyacı olan ve kütüphane koleksiyonunda bulunmayan kitapların diğer kütüphanelerden ödünç alınmasıdır. Bu hizmet, kütüphaneler arası ödünç alma birimi tarafından yapılır.
b) Diğer üniversitelere mensup öğretim elemanları, ödünç alma işlemini kendi kütüphaneleri aracılığı ile yaparlar.
c) Ödünç verilmeyecek kitap ve materyallerle ilgili hususlar aynen geçerlidir.
d) Kütüphaneler arası ödünç yayın istek sayısında ilgili kütüphane kuralları geçerlidir.
e) Bilgi kaynağının zamanında iade edilmemesi veya kaybedilmesi durumunda, yayının ödünç alındığı kütüphanenin kuralları geçerlidir.
f) Merkez kütüphane; teknolojik gelişmelere paralel olarak oluşturulacak kütüphaneler arası işbirliği modeli çerçevesinde yayın isteklerini gerçekleştirebilir. Örnek: (KİTS= Kütüphaneler Arası İşbirliği Servisi.) (TUBESS= Türkiye Belge Sağlama Sistemi)
g) Kargo, posta masrafları ve her türlü cezai sorumluluk istekte bulunan kullanıcıya aittir.
Ödünç Verme Kuralları
MADDE 18- (1) Ödünç verme kuralları aşağıda belirtilmiştir.
a) Ödünç alma işlemleri sırasında Üniversitemiz kimliğinin gösterilmesi zorunludur. Başka bir üyenin kimliği ile ödünç kitap alınamaz.
b) Üniversitemiz kimliği taşıyan akademik ve idari personel 30 gün süre ile 5 kitap; öğrenciler 15 gün süre ile 3 kitap; yüksek lisans ve doktora öğrencileri 20 gün süre ile 5 kitap ödünç alabilirler. İki statüyü aynı anda taşıyan kullanıcılar sadece üst statüde değerlendirilir. Ödünç verme süreleri ve kitap sayıları gerektiğinde Daire Başkanı tarafından değiştirilip yeniden düzenlenebilir.
c) Kullanıcı üzerinde, iade süresi geçmiş kitap varsa ödünç kitap verilemez.
d) İade süresi üç günü geçmiş kitabın uzatma işlemi yapılamaz. Kullanıcı iade ettiği kitabı tekrar almak isterse raf işlemleri yapıldıktan sonra, görevli tarafından uygun görülen zamanda tekrar alabilir.
e) Ödünç alınan kitap, iade süresi geciktirilmemiş ve başkası tarafından ayırtılmamış ise aynı sürelerde iki defa uzatılabilir. Diğer kullanıcılar üzerinde bulunan kitaplar için ayırtma işlemi yapılabilir. Ayırtma işlemi yapılan kitap 3 gün içinde alınmazsa, sıradaki kullanıcıya verilir. Kullanıcı yoksa rafa kaldırılır.
f) Ödünç verme servisi gerektiğinde, ödünç alınan materyali, ödünç verme süresi dolmadan kullanıcılardan geri isteyebilir.
g) Ödünç alan kullanıcılar, ödünç aldıkları bilgi kaynaklarını özenle kullanmak ve ödünç verme süresi sonunda geri vermekle yükümlüdür.
h) Öğrenciler mezuniyetlerinde veya kayıtlarının silinmesi durumunda kütüphaneden “ilişik kesme belgesini” onaylatmak zorundadır. Kütüphaneye iade edilmemiş bilgi kaynağı bulunan öğrencilerin “ilişik kesme” belgeleri onaylanmaz. Bu konuda Daire Başkanlığı, Öğrenci İşleri Daire Başkanlığı, Dekanlıklar, Enstitü ve Yüksekokul Müdürlükleri ve diğer birimler arasında işbirliği yapılır.
i) Üniversitemizden emekli olan veya herhangi bir nedenle ayrılan ya da görevlendirme, askerlik, gibi nedenlerle geçici bir süre Üniversiteden uzaklaşan öğretim elemanları ve idari personel, ödünç aldıkları bilgi kaynaklarını iade ederek Merkez Kütüphaneden “ilişiği yoktur” yazısı almak zorundadır.
Ödünç Verilmeyecek Bilgi Kaynakları
MADDE 19- (1) Kullanıcılar aşağıda belirtilen bilgi kaynaklarını sadece kütüphane içinde kullanabilirler. Aşağıda yazılı bilgi kaynakları kullanıcılara ödünç verilmez.
a) Müracaat eserleri (sözlükler, ansiklopediler, indeksler, almanaklar vb.),
b) Süreli yayınlar,
c) “ Reserve” olarak işaretlenmiş ve çok sık kullanılan araştırma ve ders kitapları,
d) Basılı ve elektronik ortamda bulunan yüksek lisans ve doktora tezleri,
e) Yazma ve nadir basma eserler,
f) Atlas, harita ve slaytlar,
g) Kullanıcı tarafından ayırtılmış bilgi kaynakları,
h) Koleksiyon parçaları, sanatsal materyaller vb.,
i) Müzik notaları,
j) Daire Başkanlığı tarafından belirlenen ve kütüphane dışına çıkarılmasında sakınca bulunan bilgi kaynakları,
Gününde İade Edilmeyen Bilgi Kaynakları
Madde 20- (1) Gününde iade edilmeyen bilgi kaynakları ile ilgili uygulamalar:
a) Üyenin üzerinde süreci geçmiş ancak iade edilmemiş bilgi kaynağı bulunması durumunda üyeye yeni bilgi kaynağı ödünç verilmez. Üyeler tarafından ödünç alınan ve gününde iade edilmeyen bilgi kaynaklarının iade edildiği gün itibari ile geciktirildiği her 1 (bir) gün için 2 (iki) gün ödünç alamama kısıtlaması uygulanır. Kısıtlama süresinde üye Kütüphane içerisinde bilgi kaynaklarından faydalanabilir ancak ödünç kaynak alamaz. Toplam kısıtlama süresi 30 (otuz) günü geçemez. Kısıtlama süresinin kaldırılmasını isteyen üye kütüphaneye en az 1 (bir) kitap bağışlamak suretiyle bu kısıtlamanın kaldırılmasını sağlayabilir. Bağışlanacak bilgi kaynaklarının kitap istek listesinden seçilmesi tercih edilir.
b) Akademik takvim bitiminde ödünç alma süresi bitmiş iade tarihi gecikmiş ancak üye tarafından iade edilmemiş bilgi kaynaklarının tespiti yapılarak temini yoluna gidilir. Teslim alınamayan bilgi kaynakları kayıp kabul edilerek bilgi kaynağının yenisinin sağlanması istenir. Kullanıcının bilgi kaynağını sağlayamaması durumunda; “Bağış ve Değer Tespit Komisyonu” tarafından tespit edilecek bedelin Strateji Geliştirme Daire Başkanlığı banka hesabına yatırılması sağlanır. Öğrenci bu bedeli yatırmadığı takdirde kütüphane tarafından ilişik kesme ve mezun işlemleri yapılmaz. Diğer kullanıcılar ise bu yükümlülüğünü yerine getirmediği takdirde yasal süreç başlatılır.
c) Üniversiteden isteği dışında ilişiği kesilen personel ya da öğrenci üzerinde bulunan bilgi kaynakları için “kütüphane çalışanlarının hiç bir kusuru olmadan kaybedilmiş” gibi işlem görür.
d) Personel ve ödünç verme cihazlarından kaynaklanan bir işlem kusurunun olduğunun tespit edilmesi halinde ödünç alamama kısıtlaması uygulanmaz. Durum tutanak ile tespit edilerek otomasyon sisteminden ilgili ödünç alamama kısıtlaması kaldırılır.
Ödünç Alınan Materyalin Yıpratılması veya Kaybedilmesi
Madde 21- (1) Ödünç alınan kitabın yıpratılması veya kaybedilmesi ile ilgili hususlar:
a) Yıpratılan veya kaybedilen bilgi kaynağı için kullanıcı, durumuna ilişkin bir dilekçeyi Daire Başkanlığı’na verir. Kullanıcı dilekçeyi verdiği tarihten itibaren bir ay içeresinde kitabı temin etmeye çalışır. Ayrıca bu tarihten itibaren varsa ödünç alamama kısıtlaması durdurulur.
b) Yıpratılan veya kaybedilen kitabın öncelikle piyasadan aynısı ya da daha yeni baskısı temin ettirilir.
c) Yıpratılan bilgi kaynağının aynısı bulunamıyorsa, aynı değerde başka bir bilgi kaynağı aldırılır. Yıpratılan kitap kullanıcıya verilmez, onarım işlemi yapılır.
d) Bir aylık sürede temin edilemeyen bilgi kaynağının, kayıtlardan düşürülmek amacıyla, “Değer Takdir Komisyonu’nca” değer tespiti yapılır. Kullanıcıdan bu değerin iki (2) katı tahsil edilir. Tahsil edilen kayıp kitap bedelleri, kütüphaneye bilgi kaynağı alımı, kargo ücretleri, kitap onarım ve malzeme sağlama gibi hizmetlerde kullanılmak üzere Strateji Geliştirme Dairesi Başkanlığı banka hesabına yatırılır.
e) Kayıttan düşme ile ilgili diğer işlemler, “Taşınır Mal Yönetmeliği” hükümlerine göre yapılır.
Elektronik Kaynakların Kullanımı
Madde 22- (1) Üniversite mensupları, kendilerine sağlanan IP kodları ile Daire Başkanlığı’nın abone olduğu elektronik yayınlara üniversite içinden ve dışından erişebilirler. Bu kullanım sırasında üretici firma ile kütüphane arasında yapılan lisans anlaşmalarına uyulması zorunludur.
(2) Veri tabanlarında, robot ve benzeri yazılımlar kullanılarak, çok sayıda yayın kopyalanamaz veya sistematik biçimde kişisel bilgisayarlara ya da harici belleklere aktarılamaz.
(3) Veri tabanlarından kopyalanan makale, kitap, tez, vb. dokümanların bir bölümü ya da tamamı, veri depolama araçları ya da e-posta listeleri aracılığı ile dağıtılamaz ve Üniversite dışındaki kişi ya da kurumlara gönderilemez.
(4) Yukarıdaki kurallara uymayan kullanıcıların sisteme erişimleri süresiz kısıtlanabilir. İhlal yükümlülüğünden doğacak maddi cezalar kendilerine yüklenir.
BEŞİNCİ BÖLÜM
Değer Takdir Komisyonu, Yıpranmış ve Kayıp Kaynakların Düşümü, Bağış Politikası, Koleksiyon Geliştirme, Koleksiyona Alınmayacak Nitelikteki Bilgi Kaynaklarına İlişkin Esaslar
Değer Takdir Komisyonu
Madde 23– (1) Değer Takdir Komisyonu, kullanıcıların kaybettikleri ya da kullanılamayacak kadar yıprattıkları kütüphane materyalinin günlük rayiç değeri göz önüne alınarak, değerinin belirlenmesi görevini yerine getirir. Bu komisyon, Daire Başkanı başkanlığında, bir şube müdürü, bir şef ve en az iki kütüphaneciden oluşur. Kullanıcıdan tahakkuk ettirilen bilgi kaynağının değeri kütüphane bütçesine aktarılmak üzere Siirt Üniversitesi Strateji Geliştirme Daire Başkanlığı banka hesabına yatırılır.
(2) Değer Takdir Komisyonu, kayıp veya kullanılmayacak durumda olan bilgi kaynaklarının tespitinde piyasa araştırması yapar, yayın evleri kataloglarını inceler, bu materyallerin hacmi, cilt bedeli, kâğıt kalitesi, ulaşım masrafları, paranın zaman içinde değer kaybı, antika ve sanatsal değerleri, nadir eser olup olmadığı gibi hususları göz önünde bulundurarak değer belirlemesi yapar
(3) Değer Takdir Komisyonu kütüphaneye kazandırılacak el yazması ve nadir basma eserler ile sanatsal kıymeti olan materyallerin fiyat belirlemesini yapar.
(4) Değer Takdir Komisyonu, kütüphaneye bağış yoluyla sağlanan materyalin parasal değerini tespit eder.
(5) Değer Takdir Komisyonunun kararı Rektörlük onayına sunulur.
Yıpranmış ve Kayıp Bilgi Kaynaklarının Düşümü
Madde 24– (1) Fiziksel açıdan kullanılamayacak biçimde yıpranmış ve sayım sonucunda kayıp olduğu tespit edilmiş ya da kullanıcı tarafından kaybedilmiş bilgi kaynağı ve diğer materyal, harcama yetkilisinin belirleyeceği komisyon tarafından değerlendirilir. Taşınır Mal Yönetmeliği gereğince demirbaş düşüm işlemi yapılarak koleksiyondan çıkarılır.
Bağış Politikası:
Madde 25– (1) Üniversitenin eğitim-öğretim ve araştırma ihtiyaçlarına uygun nitelikte olan, güncelliğini ya da bilimsel özelliğini yitirmemiş bilgi kaynakları ile araştırmacıları sosyal, kültürel ve edebi açıdan destekleyici nitelikteki bilgi kaynakları bağış olarak kabul edilir.
(2) Fiziksel açıdan hasarlı, çizik, sayfaları eksik, üzerinde başka bir kurumun aidiyet kaşesi bulunan bilgi kaynakları bağış olarak kabul edilemez.
(3) İdeolojik ve propaganda amaçlı, genel ahlak kurallarıyla bağdaşmayan vb. bilgi kaynakları ve aynı kaynağa ait birden çok nüshalar bağış olarak kabul edilemez.
(4) Gazeteler ve gazetelerin ek olarak verdiği yayınlar bağış olarak kabul edilmez.
(5) Bağışçıya ait kişisel notların bulunduğu evrak ve diğer özel belge ve eşyalar bağış olarak kabul edilmez.
(6) Bağışçı bağış sonrasında bağışı ve içerisinde bulunabilecek evrak, belge vb. hakkında hak iddia edemez.
(7) Süreli yayınlarda; kendi içinde cilt bütünlüğü sağlamayan yayınlarla, mevcut koleksiyon ile bütünlük sağlamayan yayınlar, tek sayılar ve makalelerin ayrı basımları bağış olarak kabul edilmez.
(8) İlköğretim, lise ders kitapları, teksir, fotokopi ile çoğaltılmış ya da korsan basım bilgi kaynakları bağış olarak kabul edilmez.
(9) Test kitapları bağış olarak kabul edilmez.
(10) Bağış yapan kişiler için, kütüphane içinde koleksiyonun bütünlüğünü bozacak şekilde özel bir koleksiyon ya da mekân oluşturulamaz.
(11) Bağışlanan bilgi kaynaklarının kütüphane koleksiyonuna eklenmesi, eklenmeyenlerin başka kurumlara bağışlanması veya imha edilmesi konusunda karar verme yetkisi Daire Başkanlığı’na aittir.
(12) Bilgi kaynaklarının kullanıma hazır hale getirilmesinde öğretim elemanları ve öğrenci istekleri ile satın alınan bilgi kaynaklarına öncelik tanınır.
(13) Bağışlanan kaynakların iç kapağına, bağış yapan kişi/kurum adı “ tarafından bağışlanmıştır” damgası basılarak belirtilir.
(14) 200 (İkiyüz) ve üzeri bilgi kaynağı bağışı yapan kişi/kuruma Üniversitemiz adına teşekkür mektubu gönderilir.
Koleksiyon Geliştirme
MADDE 26- (1) Kütüphane koleksiyon geliştirme politikası, Üniversitemizin eğitim, öğretim, araştırma ve kültürel ihtiyaçları doğrultusunda belirlenir. Kütüphane koleksiyonu, kitap, dergi gibi basılı materyaller, DVD, CD, film vb. görsel-işitsel materyal ve elektronik kaynaklardan oluşur. Koleksiyon, belirlenen ilkelere göre, satın alma ve bağış yoluyla oluşturulur.
Koleksiyona Alınmayacak Nitelikteki Bilgi Kaynaklarına İlişkin Esaslar
MADDE 27– (1) Aşağıda belirtilen nitelikteki kaynaklar, bir üniversite kütüphanesinin koleksiyonunda bulunmasının uygun olmaması nedeniyle bağış olarak kabul edilmez.
a) Yargı kararı ile yasaklanmış olanlar,
b) Konu kapsamı ve kullanılan dil açısından üniversitenin düzeyine uymayanlar,
c) El yazması ve nadir basma eser niteliği olanlar dışında, güncelliğini yitirmiş olanlar,
d) Kopya ile çoğaltılmış (fotokopi) ve/veya telif hakkı sorunu oluşturacak eserler,
e) Kitap bölümü ve dergilere ait makalelerin ayrı baskıları,
f) Gazeteler,
g) Devamlılığı olmayan ve basımı durmuş süreli yayınlar,
h) Cilt bütünlüğü sağlanamayan dergi, ansiklopedi vb. gibi çok ciltli eserler,
i) Fiziki durumu uygun olmayan ve yıpranmış eserler,
j) Kütüphane koleksiyonunda yeterli sayıda mevcut olanlar. (Çok kullanılan yayınlar alınabilir)
(2) Bağış olarak alınmış ancak, koleksiyona dahil edilmesi uygun görülmeyen kaynaklar, ihtiyaç duyan başka kütüphanelere veya eğitim kurumlarına bağışlanabilir.
Kataloglama Politikası
Madde 28– (1) Satın alma veya bağış yoluyla tedarik edilen kaynakların erişilebilirliğini sağlamak ve kaynakları organize etmek için uluslararası kütüphanecilik standartları (Anglo Amerikan Kataloglama kuralları 2 (AACR2) / Kaynak Tanımlama ve Erişim (RDA) kullanılır.
(2) Kataloglama kuralları kapsamında bibliyografik bilginin bilgisayar ortamında oluşumu için geliştirilmiş bir standart olan MARC (Makinaca Okunabilir Kataloglama) ile bilginin sisteme belirli kodlara göre girişi sağlanır.
(3) Aynı konudaki kaynakların bir arada olmasını sağlayan ve konuları 10 (on) ana sınıfa bölen Dewey Onlu Sınıflama Sistemi kullanılır.
(4) Belirli bir sistematiği olan ve kaynakların konularını tanımlamaya yarayan kontrollü bir yapı olan Dewey Konu Başlıkları Listesi kullanılır.
Kaynak Seçim İlkeleri
MADDE 29- (1) Kaynak seçim ilkeleri aşağıda belirtilmiştir.
a) Seçilecek kaynaklar üniversitede verilen eğitim, öğretim ve araştırma alanlarını destekleyici düzey ve nitelikte olmalıdır.
b) Seçimde, koleksiyonun kullanıcıya (akademik personel/öğrenci) oranı arasındaki denge korunmalı, yeterli türde ve güncel bilgiyi içermesine dikkat edilmelidir.
c) Kullanıcıların kültürel gelişimlerini ve ders dışı zamanlarını da değerlendirmelerini sağlayacak, düzeylerine uygun edebi ve kültürel eserler bulundurulmalıdır.
d) Öğretim elemanlarının eğitim, öğretim ve araştırma faaliyetleri için önerdikleri bilgi kaynaklarının alımına öncelik verilir.
e) Satın alınan, abone olunan ve/veya açık erişimli elektronik kaynakların seçiminde de aynı esaslar dikkate alınır.
Elektronik Veri Tabanı Abonelikleri
MADDE 30- (1) Bu aboneliklerde dikkat edilecek hususlar:
a) Veri tabanının konusunun Siirt Üniversitesi’nin eğitim-öğretim politikasına uygunluğu,
b) Kaynağın, hitap ettiği kullanıcı grubunun beklentisine ve ihtiyaçlarına uygunluğu,
c) Kütüphanenin abone olduğu aynı konuda başka bir veri tabanı olup olmadığı,
d) Tam metin dergilere sahip veri tabanlarındaki dergilerin hakemli olup olmadığı, etki faktörü oranının ne kadar olduğu, uluslararası önemli indeksler/abstraklar tarafından indekslenme durumu,
e) Geriye doğru erişimin mümkün olup olmadığı,
f) Düzenli olarak güncelleme yapılıp yapılmadığı,
g) Dergilerde ambargo olup olmadığı,
h) Deneme süresinde alınan kullanım istatistikleri,
i) Veri tabanının bilimsel niteliği,
j) Yayınevinin niteliği,
k) Makalelerin/kitapların/tezlerin veriliş formatı (HTML, PDF vb.)
l) Veri tabanının üzerinde çalıştığı platformun hızı ve güvenilirliği,
m) Ara yüzün rahat kullanılabilirliği,
n) Uzaktan erişime izin verip vermediği,
o) Kullanıcı sınırlaması olup olmadığı,
p) Fiyatının ve yıllık fiyat artış oranının uygunluğu,
r) Lisans şartları.
ALTINCI BÖLÜM
Bilgi Merkezinde Uyulması Gereken Kurallar
MADDE 31- (1) Kütüphanede uyulması gereken kurallar aşağıda belirtilmiştir.
a) Kütüphane ortak çalışma alanlarının, ekipmanlarının ve koleksiyonlarının korunması, koku, gürültü ve kirlilik oluşumunun önlenmesi, temiz ve bakımlı çalışma alanlarının sürekliliğinin sağlanması için kütüphaneye, yiyecek ve içecekle (su hariç) girilemez.
b) Kütüphane binası içerisinde cep telefonları kapalı veya sessizde tutulur.
c) Kütüphane içerisinde izinsiz kamera, fotoğraf makinesi, cep telefonu vb. araçlarla çekim yapılmaz,
d) Kullanıcılar, kendi eşyalarından sorumludur. Kaybolan eşyalardan kütüphane sorumlu değildir.
e) Okuyucu salonlarında ve koridorlarda yüksek sesle konuşulmaz ve grup çalışması yapılmaz.
f) Kütüphanedeki bilgisayarlar sadece eğitim, öğretim ve araştırmaya yönelik amaçlar için kullanılır. Bilgisayarlardaki içerik kullanımı ve site tercihi kütüphane tarafından kısıtlanabilir.
g) Kullanıcılar, kütüphane personelinin uyarılarını dikkate almak zorundadırlar. Uyarılara uymayan ve direnen kullanıcılara kütüphane hizmetlerinden yararlanmaları geçici veya sürekli olarak yasaklanır.
h) Kütüphane bilgi kaynaklarına ve eşyalarına (bilgisayar, masa, sandalye, vb.) herhangi bir şekilde zarar veren kullanıcı, hakkında gerekli yasal işlem yapılmak üzere Rektörlük Makamına bildirilir.
i) Kütüphaneye giriş ve çıkışlar, personel ve elektronik cihazlar tarafından kontrol edilir. Tüm kullanıcıların bu kontrollere uymaları zorunludur.
j) Bilgi kaynaklarının izinsiz olarak kütüphane dışına çıkartılması ya da çıkartılmaya teşebbüs edilmesi durumunda; bu eylemde bulunan kullanıcı hakkında tutanak tutularak gerekli yasal işlem yapılmak üzere Rektörlük Makamına bildirilir.
k) 4207 ile 5727 sayılı yasalar gereği Kütüphane içerisinde ya da bina önlerinde yer alan sigarasız alanlarda sigara içilmez. Uymayanlar hakkında yasalara uygun olarak yaptırım uygulanır.
l) Kütüphane Başkanlığının belirlediği yer haricinde grup çalışmaları yapılamaz.
m) Çalışma masalarına yer ayırma amaçlı kişisel eşya bırakılamaz. Boş masalar düzenli olarak kontrol edilerek sahipsiz kişisel eşyalar toplanır. Bırakılan ve kaybolan eşyalardan kütüphane sorumlu değildir.
n) Kütüphanede kişisel bilgisayar, cep telefonu ve tablet dışında elektrikli cihazları kullanmak yasaktır.
o) Kullanıcılar kütüphaneden ayrılırken tüm kişisel eşyalarını almak zorundadır. Tekrarlandığı takdirde kütüphane hizmetlerinden iki hafta süreyle yararlanamayacaklardır.
r) Kütüphane kapanmadan 15 dakika önce ödünç alma ve iade işlemleri tamamlanır.
s) Her türlü kütüphane materyali elektronik olarak korunmaktadır. Alarm devreye girdiğinde ilgili kullanıcı uyarılır ve üzerinde varsa materyallerin teslim edilmesi istenir, tekrar alarm uyarı vermesi durumunda, gerekli görüldüğü takdirde üzeri, çantası ve özel eşyaları güvenlik görevlisi tarafından kontrol edilebilir.
t) Üniversitemiz birimleri sosyal ve kültürel etkinlikler için daha önceden yazılı izin almak koşuluyla kütüphane salonlarından kütüphane kurallarına uymak şartıyla yararlanabilir.
YEDİNCİ BÖLÜM
Çeşitli ve Son Bölümler
MADDE 32- (1) Kullanıcı, Daire Başkanlığı tarafından kendisine gönderilecek duyuru, uyarı ve mesajlar ile diğer yazışmalar için kullanılmak üzere Kütüphaneye kayıt esnasında güncel bir e-posta adresi ile cep telefonu numarasını bildirmekle yükümlüdür. Üniversite Kütüphanesi Otomasyon Sisteminde yapılan e-posta güncellemesi de söz konusu bildirim yükümlülüğünün yerine getirilmesinde yeterli kabul edilir. Kullanıcının e-postasının değişmesinden veya güncel olmamasından doğacak aksaklıklardan kullanıcı sorumlu olup, Daire Başkanlığı’nca gönderilen e-postalar kullanıcıya ulaşmış kabul edilir.
Güvenlik Sistemi
MADDE 33- (1) Kütüphaneden yararlanan kullanıcılar, Kütüphaneden çıkış yaparken, güvenlik kapısından kurallara uygun olarak geçmek, gerekli durumlarda ellerindeki çanta ve eserleri güvenlik görevlisine göstermekle yükümlüdürler.
(2) İzinsiz olarak Kütüphaneden eser çıkartmaya teşebbüs edenler için, olaya şahitlik eden ilgili personel tarafından tutanak hazırlanır. İzinsiz olarak Kütüphaneden eser çıkartmaya teşebbüs eden ve hakkında tutanak tutulan kullanıcıdan yazılı savunma talep edilir. Tutulan raporlar Daire Başkanlığı tarafından oluşturulacak 3 kişilik komisyon tarafından değerlendirilir. Komisyonun kararına göre, ilgili mevzuat kapsamında (Türk Ceza Kanunu’nun 141 inci maddesi, Yükseköğretim Kurumları Yönetici, Öğretim Elemanı ve Memurları Disiplin Yönetmeliği, 2547 sayılı Kanunun 54 üncü maddesi hükümleri, vb.) işlem yapılmak üzere süreç başlatılır.
(3) Kütüphane kullanıcı kayıtlarının ve güvenlik kamerası kayıtlarının özel hayatın gizliliği kapsamında kişi ve kurumlarla paylaşılması yasaktır. Kayıtlar, soruşturma kapsamında ilgili resmi makamlarca talep edilmesi durumunda hazırlanan tutanaklar ile ilgili resmi makama teslim edilir.
MADDE 34- (1) Üniversitemiz bünyesinde tamamlanan yüksek lisans, doktora ve tıpta uzmanlık tez çalışmalarının birer nüshası kütüphanede toplanır. Bu tezler ilgili enstitüler tarafından basılı ve elektronik ortamda Merkez Kütüphane ’ye gönderilir.
Hüküm bulunmayan haller
MADDE 35- (1) Bu Yönerge ’de hükmü bulunmayan hallerde ilgili mevzuat ile Siirt Üniversitesi Senatosu ve Yönetim Kurulu’nun kararları uygulanır.
Yürürlükten kaldırılan hükümler
MADDE 36- (1) Bu Yönergenin kabul edildiği tarihte Siirt Üniversitesi Senatosu’nun 18.01.2012 tarih ve 2012-02-02 sayılı kararı ile kabul edilmiş olan Siirt Üniversitesi Kütüphane Hizmetleri Yönergesi yürürlükten kalkar.
EK MADDE 1- (1) Bu yönerge değişikliği ile kütüphane tarafından daha önce uygulanan bilgi kaynağı gecikme cezası bedelli alınması uygulaması sona erdirilmiştir. Bu yönergenin yürürlüğe girdiği tarihten önce bilgi kaynağını geç iade etmesi ya da henüz iade etmemesi nedeniyle kendisine bilgi kaynağı gecikme cezası bedeli yansıtılan üyeler üzerindeki ceza bedellerinin tamamı iptal edilerek silinecektir. Geçmişe yönelik olarak üyelerden herhangi bir bedel ya da yaptırım talep edilemeyecektir.
Yürürlük
MADDE 37- (1) Bu Yönerge Siirt Üniversitesi Senatosunca kabul edildiği tarihte yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 38- (1) Bu Yönerge hükümlerini Siirt Üniversitesi Rektörü yürütür.